مسجد النبی(ص) ولنجک

اخلاص، سرّ الهی
از نظر اسلام هرکاری تاثیر مثبت و منفی در زندگی بشر به جا می‌گذارد؛ زیرا انسان موجودی درحال شدن و ساخته شدن است. این صیرورت را بارها قرآن با به کارگیری واژه صیرورت مانند الیه المصیر (مائده، آیه ۱۸) بیان داشته است. انسان موجودی است که با کارهایش، خود و جهانش را می‌سازد. این خودی که با کارهای انسان ساخته می‌شود، خودی است که در جهان آخرت ظهور و بروز کامل می‌یابد و انسان براساس ساخته دست خود در قیامت ظاهر می‌شود. بسیاری از مردم به شکل جمادات یا چارپایان برانگیخته می‌شوند و در دوزخ عذاب می‌شوند؛ زیرا خود را در دنیا چنین ساخته اند و چهره و حقیقت خویش را در آینده آنطور که ساخته اند می‌بینند. در حقیقت انسان، شخص و شخصیت خویش را در دنیا می‌سازد و شاکله وجودی خویش را ترسیم می‌کند.کارهایی که تاثیرات شگرف خود را در آینده بشریت به جا می‌گذارد و زندگی اخروی انسان و شخصیت او را تثبیت می‌کند، کارهایی است که با نیت و قصد عامدانه و عاقلانه انجام می‌گیرد. هرکار خوب و بدی که انسان از روی عمد و قصد انجام می‌دهد، زندگی اخروی او را شکل می‌بخشد.از نظر اسلام، نقش نیت خیر و خوب، بسیار برجسته است. از این رو هر عمل خیری، باید با نیت انجام گیرد. در روایات بارها به اشکال مختلف بر این نقش مهم توجه شده است، از جمله اینکه رسول الله(ص) فرمود: ارزش اعمال به نیت آن است. هیچ عملی جز به نیت نیست… آگاه باشید که نیت همان عمل است. این نیت است که عمل را معنا و مفهوم واقعی و جدیدی می‌بخشد و از کارهای عادی جدا می‌سازد. انسانها برای اینکه کاری را انجام دهند که مقبول درگاه الهی باشد و آثار آن در دنیا و آخرت خود را نشان دهد، می‌بایست نیت نیک و خیر داشته باشند.انسان در دنیا در حال شدن است و این شدن‌های انسانی با نیت و اعمال تحقق می‌یابد. براساس آموزه‌های قرآنی و اسلامی، این شدن و صیرورت می‌بایست به قصد و نیت خدایی شدن انجام گیرد؛ زیرا خداوند برای افزایش هستی و انسان، فلسفه و هدفی را بیان کرده است که آن متاله (ربانی) شدن انسان و قرار گرفتن در مقام خلافت الهی است. بر این اساس، همه آموزه‌های عقلانی و وحیانی، مسیری را نشان می‌دهد که انسان بتواند متاله (خدایی) شود و مظهر تمام و کمال ربوبیت الهی قرار گیرد و خلافت الهی را بروز دهد.آنچه از نظر عقل و شریعت به عنوان حسن و نیک دانسته و شناخته شده، کارهایی است که انسان را خدایی می‌کند و آنچه از نظر عقل و شریعت به عنوان قبیح و زشت معرفی شده کارهایی است که که انسان را از خدایی شدن باز می‌دارد و دور می‌سازد.نیت کامل و تمام، نیت خالص است. از این رو مخلصین تنها کسانی هستند که از همه آثار عمل خویش بهره می‌برند؛ زیرا مقصد و مقصود خویش را در هر کاری خداوند و خدایی شدن قرار می‌دهند. اینان کسانی هستند که دستور الهی را انجام داده و براساس فلسفه آفرینش و صراط مستقیم او عمل می‌کنند. خداوند می‌فرماید: «در حالی که دستوری را دریافت نکرده بودند جز اینکه با کمال خلوص به آیین توحید، خدا را پرستش کنند، نماز را برپا دارند و زکات بدهند، این است آیین راستین».(بینه، آیه ۵(
بنابراین، اخلاص در دین به معنای حرکت در مسیر خدایی شدن با انجام این کارهایی است که خداوند آن را اعمال صالح معرفی کرده است. اصولا دین با این خلوص به دست می‌آید و انسان دیندار واقعی کسی است که خدا را مقصد و مقصود خود قرار دهد. از این رو می‌فرماید: آگاه باشید که دین خالص برای خداست (زمر، آیه ۳) به این معنا که مقصد خالص می‌بایست خداوند باشد و انسان در این سبک زندگی که از آن به دین یاد می‌شود، خدا را قصد کند و خدایی شدن را در نظر گیرد.بنابراین در تعریف اخلاص گفته اند که اخلاص سری الهی است که تنها در قلب بندگان محبوب الهی قرار می‌گیرد.
این خصلت خلوص آن چنان اهمیت دارد که خداوند پیامبران بزرگ خویش را با این صفت ستوده است (مریم، ص ۵۱) و آن را سبب عدم سلطه شیطان بر ایشان معرفی می‌کند (ص، آیه ۸۳)امیر مؤمنان(ع) نیز در این باره می‌فرماید: گروهی خدا را به امید بخشش پرستش کردند که عبادت بازرگانان است؛ گروهی او را از روی ترس عبادت کردند که این عبادت بردگان است و گروهی خدا را از روی سپاسگزاری پرستیدند که این عبادت آزادگان است.این مقام اخیر، مقام محبوبان و مخلصان است که تنها مقصد هر عملی را خداوند و خدایی شدن خود قرار داده اند. از این رو خداوند تنها عملی را ارزشمند می‌شمارد که با خلوص و اخلاص همراه باشد. اگر کار نیکی انجام می‌گیرد می‌بایست نیت نیک شخص، خداوند باشد و اینکه شخص با این عمل به خداوند تقرب جوید و خدایی شود و اسمای سرشته در ذات خویش را فعلیت بخشد. براساس آیه ۲۲ سوره لقمان، راه مطمئن به حقیقت و خدایی شدن، اخلاص است. به این معنا که از همه چیز بگریزد و به سوی خداوند فرار کند، هر چند که آن چیز بهشت باشد؛ زیرا نضرت و سرور واقعی، خدایی شدن و نگاه به خداوند و نظارت اوست. پس با اخلاص از هر آنچه غیرخداست باید گریخت. (ذاریات، آیه ۵۰)در آیات قرآنی به مساله اخلاص به عنوان یک سر بزرگ اشاره شده است. اگر کسی بخواهد مفهوم واقعی اخلاص را درک کند، می‌بایست حقیقت فلسفه آفرینش یعنی خدایی شدن را درک کند و خدا را مقصد هر عمل نیک و خیر خویش قرار دهد و هر چیز دیگر حتی بهشت را به عنوان مقصد در نظر نگیرد. این تنها گوشه‌‌‌ای از حقیقت اخلاص بود که از آیات بیان گردید.